BÜYÜK SAVAŞ BAŞLADI

Fındık Üreticilerinin korkulu rüyalarından olan kahverengi kokarca ile ferdi değil tüm birimlerce bir mücadele başlatıldı

Bitkisel üretimde önemli ölçüde kayıplara neden olan tahripkâr, istilacı ve polifag bir zararlı olan Kahverengi kokarca (Halyomorpha halys) ile etkin mücadele için Tarım ve Orman Bakanlığınca yoğun çalışmalar yapılmaktadır.

Kahverengi kokarca, insan sağlığı açısından bir tehlike oluşturmamakla beraber yaz mevsimi sonunda kışlamak için özellikle ev, depo gibi korunaklı alanları tercih ettiği için fiziki rahatsızlık oluşturmaktadır.

Yayılışı bitkisel materyallerle, ulaşım araçlarıyla, erginlerin uçuşuyla ve zararlının bulunduğu ülkelerle yapılan ticari faaliyetlerle gerçekleşmektedir.

Bakanlıkça Kahverengi kokarca ile bulaşık olan alanların belirlenmesi amacıyla 2018 yılından itibaren sürvey çalışmaları yürütülmekte olup kamuoyu farkındalığının ve bilincinin artırılması amacıyla, 300’e yakın konukçu bitkisi olan zararlının tanınması, zarar şekli ve mücadele yöntemleri hakkında afiş ve liflet hazırlanmıştır.

Kahverengi Kokarca mücadelesi için Zirai Mücadele Teknik Talimatı hazırlanmış olup kimyasal mücadele için bitki koruma ürünleri ruhsatlandırılmıştır.

Kahverengi kokarca (Halyomorpha halys)
SIKÇA SORULAN SORULAR
1- Kısa bilgi
Kahverengi kokarca (Halyomorpha halys), tarımsal üretimde önemli ölçüde kayıplara neden olan
tahripkâr, istilacı ve polifag bir zararlıdır. Ülkemizde varlığı ilk defa 2017 yılında tespit edilmiştir.
Kahverengi kokarcanın yayılışı bitkisel materyallerle, ulaşım araçlarıyla, erginlerin uçuşuyla ve
zararlının bulunduğu ülkelerle yapılan ticari faaliyetlerle gerçekleşir.
Kahverengi kokarca, insan sağlığı açısından bir tehlike oluşturmamakla beraber yaz mevsimi
sonunda kışlamak için özellikle ev, depo gibi korunaklı alanları tercih ettiği için fiziki rahatsızlık
oluşturmaktadır.
2- Neden önemlidir?
Birçok meyve ve sebze türüne zararlıdır. Başta fındık olmak üzere elma, armut, turunçgiller,
şeftali, ceviz, trabzon hurması, mısır, fasulye, domates, biber, patlıcan en önemli konukçuları arasındadır.
Bu ürünler ülke ekonomisi için stratejik öneme sahip bitkiler arasında yer almaktadır.
Meyve ve sebzelerde emgi yaparak birçok ürün için verim ve kalite kaybı riski oluşturmaktadır.
Kimyasal (ilaçlı) mücadelesi; ruhsatlı bitki koruma ürünleri ile yapılmaktadır.
3- Neye benziyor?
Kahverengi kokarca erginleri 12-17 mm boyutlarında olup rengi kahverengimsi-gri tonlarda
benekli ve alacalıdır.Yumurtaları soluk beyaz renkli,yaklaşık 1-3 mm çapında ve 1,6
mm uzunluğundadır. Erginler yumurtalarını genellikle 14-28’li kümeler halinde yaprakların
altına bırakır. Sokucu emici ağız yapısına sahip olup erginleri ve nimfleri birçok meyve ve
sebzede emgi yaparak zarar verir. Beslendiği meyvelerde başlangıçta küçük nekrotik alanlar meydana gelir.
Esas zararı meyvelerin olgunlaşması sırasında görülür. Özellikle elma, armut, şeftali ve nektarinde üretim dönemi
boyunca yapmış olduğu zarar sonucu meyveler üzerinde derin nekrozlar, şekil bozuklukları, meyvenin içine doğru
genişleyen zedelenme-çürük benzeri doku kayıpları oluşur.
2
Kahverengi Kokarcanın mısır, domates ve fındıkta yaptığı zararlar
Kahverengi Kokarca yumurta, larva ve erginleri
3- Kahverengi kokarcanın ana vatanı neresidir?
Zararlı, 1990’lı yıllarda Uzak doğudan Kuzey ABD’ye bulaşmış, 2000’li yıllarda ise Avrupa’da zararlı
bir böcek türü olarak ortaya çıkmıştır. 2016 yılında Gürcistan’da tespit edilmiş ve 2017 yılında epidemi
yaparak önemli zararlara neden olmuştur.
4- Hangi illerde tespit edildi?
Türkiye’de ilk kez 2017 yılında Batum’a sınır komşusu olan Artvin ili Kemalpaşa ve Hopa ilçelerinde
görülmüş, 2018 yılından itibaren Doğu Karadeniz Bölgesinde tespit edilmeye başlanmıştır.
Ülkemizde Doğu Karadeniz Bölgesinin dışında Batı Karadeniz ve Marmara Bölgelerinde de varlığı
tespit edilmiştir.
5- Ülkemizde ne yapılıyor?
Bakanlığımızca Kahverengi kokarca ile bulaşık olan alanların belirlenmesi amacıyla 2018 yılından
itibaren İl Müdürlüklerimize feromon tuzak dağıtılarak sürvey çalışmaları yürütülmüştür.
Toplum bilincinin artırılması amacıyla, zararlının tanınması, zarar şekli ve mücadele yötemlerini
hakkında afiş ve liflet hazırlanmıştır.
Kahverengi Kokarca Zirai Mücadele Teknik Talimatı hazırlanmıştır. İlaçlı mücadele için bitki koruma
ürünleri ruhsatlandırılmıştır.
Ayrıca zararlının mücadelesinde kullanılacak olan yumurta parazioidi Trissolcus japonicus’un salımı
için kitlesel üretim çalışmaları tamamlanarak 2023 yılı haziran ayından itibaren bölgeye kitlesel salıma
başlanmıştır.
3
6- Siz ne yapabilirsiniz?
Kahverengi kokarca, insan sağlığı açısından bir tehlike oluşturmaz.
Yaz mevsimi sonunda kışlamak için özellikle ev, depo gibi korunaklı alanları tercih ettiği için fiziki
rahatsızlık oluşturmaktadır.
Sonbaharda kışlaklara çekilme safhasında ve ilkbaharda kışlaklardan çıkmadan önce yapılacak olan
mekanik mücadeleye (kışlaklarda erginlerin toplanması ve imhası) katkı sağlamanız popülasyon artışını
engelleyecektir.
Zararlının kış dönemini nisan ayının sonuna kadar kışlaklarda geçirdiğinden, kışlamış erginlerin
kışlaklardan dağılmadan kitle halinde imhası için mesken olan yerlerde halk sağlığı alanlarında kullanılan
ilaçlar ile ilaçlama yapınız.
Mayıs ayından sonra hareketli olduğu dönemlerde ise ruhsatlı bitki koruma ürünleri ile tarımsal
alanlarda ilaçlı mücadele yapılmanız gerekmektedir.
İl-İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünce yapılacak mücadele duyurularına katılalım ve katılmayanları
mücadele yapmaya ikana edelim. Bir elin nesi var iki elin sesi var anlayışı ile toplu mücadeleye katkı
verelim.