Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) tarım ve tarıma dayalı sanayi için tohumluk, damızlık ve ham madde üretmenin yanı sıra gen kaynaklarını korumak misyonuyla çalışmalarını sürdürüyor. TİGEM Genel Müdürü Dr. Hasan Gezginç TİGEM’in hayvancılığa yönelik çalışmalarının Türkiye ekonomisine katkıları hakkında bilgi verdi.
TİGEM Genel Müdürü Dr. Hasan Gezginç, Türkiye’nin tarımsal ve hayvansal üretiminde azami derecede önemli ve etkili bir kuruluşu olan TİGEM’in, ülkenin tüm ekolojilerine dağılmış 17 işletmesi, 3,3 milyon dekar arazi varlığı ve köklü geçmişiyle ülkemiz tarım ve hayvancılığının garantisi olduğunu vurguladı.
Gezginç, yetiştiricilerin üstün vasıflı damızlık taleplerinin karşılanması amacıyla TİGEM’in 14 işletmesinde 6 ırk ile (Siyah-Alaca, Simental, Esmer, Kırmızı Angus, Jersey ve Limousin) damızlık sığır yetiştiriciliği yaptığını belirtti. Her yıl yetiştiricilere 2 bin 750 baş damızlık satışı yapıldığını, ilerleyen süreçlerde yeni projelerin uygulamaya girmesiyle damızlık satışının 4 bin 500 başa çıkarılmasının hedeflendiğini ifade eden Gezginç, şunları kaydetti:
“Malatya/Sultansuyu İşletmesinde 2012 yılında Sperma Üretim Merkezi hizmete açılarak yıllık ortalama 220 bin doz olan boğa sperması üretimi 2021 yılında 815 bin doza çıkarılmıştır. Boğa sperması üretiminin yüzde 35’i ile ülkemizin en büyüğü olan TİGEM tarafından, ülkemiz ihtiyacının önemli bir kısmının yurt içi üretimlerinden karşılanması ve yetiştiricilerimizin kullanacağı boğa spermalarının daha da kaliteli duruma getirilmesi amacıyla boğa sperması üretiminin yıl sonunda 1 milyon doza çıkarılması hedeflenmiştir.”
Gezginç, Türkiye’nin en büyük koyun ıslahçısı konumunda olan TİGEM’in 10 işletmesinde tamamı yerli ve milli olan 11 ırk (4 ırkı yerli, 7 ırkı ise TİGEM ıslah çalışmalarıyla elde edilen melez ırklar) ile damızlık koyun yetiştiriciliği yapıldığını belirtti. Gezginç, TİGEM’de son 20 yılda yapılan yatırımlarla 103 bin baş olan damızlık koyun varlığının 274 bin başa çıkarıldığını ifade ederek, “Ülkenin yetiştiricilerine her yıl ortalama 10 bin baş olarak gerçekleştirilen damızlık koyun satışlarının da iki kata yakın artırılarak ortalama 19 bin başa çıkarılmış, 2022 yılında ise 24 bin başa çıkarılması hedeflenmiştir” dedi.
Gezginç, dünyada olduğu gibi ülkemizde de son yıllarda keçi sütü ürünlerine olan talebin yükselmesiyle birlikte yoğun bir şekilde artan damızlık keçi taleplerinin karşılanması amacıyla, Şanlıurfa/Ceylanpınar İşletmesinde 2013 yılında başlatılan Halep ırkı damızlık keçi yetiştiriciliğinin bugün itibariyle 5 bin baş hayvan varlığı ile sürdürüldüğüne işaret etti.
TİGEM işletmelerinde, yem bitkileri tohum üretiminde verim ve kalitenin artırılması amacıyla tozlayıcı olarak arının etkin kullanımını sağlamak için 2012 yılında 2 bin kovan ile arıcılığa başlandığını belirten Gezginç, arıcılık kapasitesi bugün itibariyle 5 bin kovana çıkarıldığını kaydetti. Gezginç, her yıl 50 ile 60 ton civarında bal üretiminin yanında diğer arı ürünlerinin üretimlerinin de yapıldığını kaydetti.
Çiftlikat-ı Hümayun adı altında Osmanlının kuruluşundan beri devam eden safkan Arap atı yetiştiriciliğinin, toplam bin 605 baş hayvan varlığı ile Bursa/Karacabey, Eskişehir/Anadolu ve Malatya/Sultansuyu Tarım İşletmelerinde sürdürüldüğü bilgisini veren Gezginç, atçılık sektörüne her yıl ortalama 250 baş üstün performanslı yarış tayı kazandırıldığını bildirdi. Gezginç, “Osmanlıdan miras kalan hazine değerindeki bu gen kaynağının günümüze kadar ırk karakterlerinde bozulma olmadan korunması, koşu performansının geliştirilmesi ve ıslahı, TİGEM’in at yetiştiriciliği faaliyetlerine devam etmesi ile sağlanmaktadır. TİGEM, yıllardan beri yaptığı ıslah çalışmalarıyla ülkemiz yarış sahalarında koşan ve şampiyonluklar kazanan safkan Arap atlarının büyük çoğunluğunu yetiştirmiş ve dünyada haklı bir üne kavuşmuştur. Osmanlı İmparatorluğu döneminde tutulan soy kütüğü kayıtlarındaki 49 ana ve 12 baba kan hattı ile devam ettirilen safkan Arap atı yetiştiriciliği ile TİGEM, dünyadaki önemli safkan Arap atı yetiştiriciliğinin ve ıslahının yapıldığı merkezlerden birisidir” şeklinde konuştu.
Ülkemiz gen kaynaklarının korunması, yaşatılması ve gelecek nesillere güvenle aktarılması amacıyla Ankara Tiftik keçisi, Kangal ve Akbaş çoban köpekleri ile Asya ceylanı yetiştiriciliğinin de TİGEM işletmelerinde sürdürüldüğü bilgisini veren Gezginç, şunları kaydetti:
“Uzman hekimlerin kontrolünde büyük bir özveriyle Kangal ve Akbaş çoban köpeği yetiştiriciliğinin sürdürüldüğü TİGEM’in Sivas ilinde yer alan Ulaş Tarım İşletmesinde 40 baş Kangal ırkı çoban köpeği yetiştiriciliği yapılırken, Bursa’da yer alan Karacabey Tarım İşletmesinde 150 baş hem Kangal hem de Akbaş ırkı çoban köpeği yetiştirilmektedir. Şanlıurfa ilindeki Ceylanpınar Tarım İşletmesinde 765 baş ceylan varlığıyla Asya ceylanı yetiştiriciliği yapılmaktadır. TİGEM, ceylan satışlarında parasal gelirden ziyade onları gerçekten seven ve yetiştirip çoğaltmak isteyen kişi ve kuruluşları tercih etmektedir. Eskişehir’de yer alan Anadolu Tarım İşletmesinde bin 560 baş hayvan varlığı ile Ankara tiftik keçisi yetiştiriciliğine devam edilmektedir.”
Kaynak:TürkTarımveOrman Dergisi
Yükleniyor ...
