Resmi Gazete’de yayımlanan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’a göre; Türkiye’de ilk defa ilçe bazlı teşvik sistemi uygulanacak. 53 ilin ilçeleri teşvikten yararlanabilecek, 28 il ise kapsam dışı kaldı.
Türkiye’nin rekabetçi konumunu güçlendirmek ve çevreye saygılı üretimleri desteklemek adına Ar-Ge ve çevre yatırımlarına sağlanan faiz desteğinin üst limiti de 1 milyon liradan 1.8 milyon liraya çıkarıldı.
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanı Kararı, 21 Ağustos 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.
Buna göre, birçok yatırım konusuna sağlanan devlet desteklerinin daha sade, anlaşılır ve etkin olması hedeflendi. Bu kapsamda kamu kurum ve kuruluşlarının yatırımlarının stratejik yatırım olarak desteklenmesinin önündeki engel kaldırıldı ve kamunun da stratejik alanlarda yapacağı yatırımların desteklenmesinin önü açıldı.
Türkiye’nin rekabetçi konumunu güçlendirmek ve çevreye saygılı üretimleri desteklemek adına Ar-Ge ve çevre yatırımlarına sağlanan faiz desteğinin üst limiti 1 milyon liradan 1.8 milyon liraya çıkarıldı.
Yüksek teknoloji yatırımları ülkeye çekebilmek adına yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin üretimine yönelik kullanılmış komple tesislere faiz desteği sağlandı.
Yatırımcıların ihtiyaçları doğrultusunda vergi indirimi desteğine alternatif olarak sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanılabilecek azami oranları artıracak şekilde esnek bir düzenlemeye gidildi.
Öncelikli yatırım konusu olarak sayılan ve ülkenin kalkınmasında önemli olduğu düşünülen yatırım konuları için tanımlamalar daha sade, anlaşılır ve kapsayıcı şekilde revize edildi.
İhtisas serbest bölgelerinde gerçekleştirilecek yazılım ve bilişim ürünleri üretimi yatırımları öncelikli yatırımlar arasına alındı.
Yatırımcılara ilave finansman kaynağı
Katmadeğeri yüksek ve teknolojik yatırımların artırılması hedefiyle İstanbul’da gerçekleştirilecek Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre, orta-yüksek teknolojili sanayi sınıfındaki ürünlerin üretimine yönelik yatırımların da belirli şartları sağlaması kaydıyla 1. bölge desteklerinden faydalandırılacak.
4. Bölge Destekleri’nden faydalanabilecek orta-yüksek teknolojili yatırım konuları ise şöyle:
• Kimyasal madde ve ürünlerin imalatı (ilaç/eczacılıkta ve tıpta kullanılan kimyasal ve bitkisel kaynaklı ürünlerin imalatı hariç)
• B.Y.S. Makine ve teçhizat imalatı
• B.Y.S. Elektrikli Makine ve Cihazların İmalatı
• Motorlu Kara Taşıtları İmalatı
• Demiryolu ve Tramway Lokomotifleri ile Vagonlarının İmalatı
• B.Y.S. Ulaşım Araçları İmalatı.
İlçe bazında teşvik
Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması (SEGE) 2017 çalışması sonucu oluşan il ve ilçelerin gelişmişlik düzeyine göre yapılan sınıflandırma tablosuna göre, bulunduğu il sınırlarına göre görece daha az gelişmiş ilçelere bulunduğu ile göre daha fazla destek sağlanmak suretiyle il ve ilçeler arası gelişmişlik farklılıklarının azaltılmasına yönelik düzenleme yapıldı.
Bu çerçevede, 1 Ocak 2021’den itibaren il ve ilçelerin gelişmişlik düzeyine göre yapılan sınıflandırma tablosu sonucu bulunduğu il sınırlarına göre görece daha az gelişmiş 263 ilçeye bulunduğu ile göre daha fazla destek sağlandı.
53 ilin 263 ilçesi: İlçe bazındaki teşvikin ilk adımında 53 ilin 263 ilçesi sınıflandı, 28 il kapsama alınmadı. Ayrıca, Organize Sanayi Bölgeleri’nin (OSB’ler) ait oldukları illerin bir alt bölgesi teşvikinden yararlanmasına dair dipnot da teşvik kararnamesinde bulunuyor. Kararda yer alan ilçelerdeki OSB’lerde yatırım yapıldığında iki alt bölge teşvikinden de yararlanılabilmesinin yolu açıldığı ifade ediliyor. Halen yürürlükte olan iller, 6 gruba ayrılarak, bu gruplara göre teşvik unsurlarının sınıflaması yapıldı.
1950 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile uyumlu olacak şekilde ülke ekonomisinde yarattığı katmadeğer, ihracat ve istihdam açısından önemli bir yere sahip olan imalat sanayine yönelik yatırımlara ivme kazandırılması amacıyla yatırım harcamaları için sağlanan katmadeğer vergisi (KDV) iadesiyle vergi indirimi desteğinde uygulanan yatırıma katkı oranları ile vergi indirim oranları ve yatırım döneminde kullanılabilecek yatırıma katkı tutarının oranı artırılmasına yönelik düzenlemenin süresi uzatıldı.
Bu sayede yatırımcılar üzerinde KDV yükünün azaltılarak KDV alacağının tekrar finansman olarak yatırım döneminde kullanılmasının sağlanması yoluyla yatırım sürelerinin makul seviyelere çekilmesi ve vergi indirimi desteğinin etkinliğinin artırılarak yatırımcılara ilave finansman kaynağı yaratılması sağlandı.
Yatırımlar, bölgesel sınıflandırmaya göre desteklenmeye devam edecek
SEGE 2017 çalışması sonucu oluşan illerin gelişmişlik düzeyi sınıflandırması tablosuna göre bölgelerinde değişiklik olan illerin yeni bölgelerine göre dağılımı yapıldı. 1 Ocak 2021’den itibaren gerçekleştirilecek yatırımlar bu çalışma sonucu ortaya çıkan bölgesel sınıflandırmaya göre desteklenmeye devam edecek.
Ayrıca bölgesel teşvik sistemi kapsamında desteklenen yatırım konularına yenileri ilave edildi.
Bu kapsamda 4., 5. ve 6. bölge Organize Sanayi Bölgeleri’nde (OSB’ler) gerçekleştirilecek komple yeni yatırım cinsindeki yem üretimi yatırımları, İstanbul hariç olmak üzere kenevir, keten, jüt gibi kabuk liflerin elyaf haline getirilmesi yatırımıyla entegre iplik yatırımları ve depremde hasar önleyici sismik izolasyon cihazı, epoksi kaplı öngerme halatı gibi ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar bölgesel desteklenecek yatırım konuları arasına alındı.
Son olarak, OECD teknoloji yoğunluk tanımına göre orta-yüksek teknoloji sanayi sınıfında yer alan ve 4. bölge desteklerinden yararlanabilecek ürünlerin tanımında değişikliğe gidildi ve desteklenen yatırım konularının da kapsamı genişletildi.
28 ilçedeki 30 OSB’ye yatırım ve teşviklerde “pozitif ayrımcılık”
Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Yönetim Kurulu Başkanı MemişKütükcü, konuyla ilgili yaptığı açıklamasında Türkiye’nin geleceğinin yatırımlarda ve üretimde olduğunu vurgulayarak, düzenlemenin özellikle bölgeler arası gelişmişlik farklarının ortadan kaldırılması, üretimin ve istihdamın yerinde desteklenmesi açısından önemli olduğunu söyledi.
Yatırımlar için can suyu olacak: Kütükcü, yeni düzenlemeyle, ilçelerdeki OSB’lerin bulunduğu ilin iki alt grubun yatırım ve teşvik imkanlarından yararlanabileceğini, dolayısıyla yerel kalkınmanın desteklenmesi açısından güçlü bir adım olduğunu söyledi: “Ülkemizin ilçe bazlı teşvik sistemine geçmesi, iş dünyası olarak taleplerimiz arasındaydı. Zira ilçe bazlı teşvik sistemi, hem aynı şehirdeki ilçelerin gelişmişlik farklarının azaltılması hem de il ile ilçeleri arasındaki gelişmişlik farklarının azaltılması açısından da önemli.” Yapılan değişikliği, ülkenin bu ihtiyacına yönelik atılmış olumlu bir adım olarak niteleyen Kütükcü, “Toplamda 53 şehrimizdeki 263 ilçemizi kapsayan bu karardan, 21 şehrimizde ilan edilen 30 Organize Sanayi Bölgemiz (OSB) de pozitif anlamda etkilenmiştir. Yapılan düzenleme bu OSB’lerimizin yatırım alma süreçlerini hızlandıracaktır. Bu 30 OSB’mizde yatırım yapacak yatırımcılarımız, yeni düzenlemeye göre OSB’mizin bulunduğu ilin iki alt bölgesinin teşvik imkanlarından yararlanacaklar. Örneğin; bölgesel teşvik sisteminde 3. bölgede yer alan bir şehrimizde yatırım yapacak bir yatırımcımız, yatırımını aynı ilin bir ilçesinde yaparsa 4. bölgenin, ilan edilen ilçesindeki bir OSB’de yaparsa 5. bölgenin yatırım-teşvik imkanlarından yararlanacak. Özellikle yatırımcı çekmekte zorlanan OSB’lerimiz için can suyu olacak bu karar için sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’a, Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Mustafa Varank’a teşekkür ediyorum.”
Kütükcü, yeni düzenlemeyle ilgili bazı OSB’lerden yeni talepler geldiğini, OSBÜK olarak bu talepleri de çalışarak önümüzdeki günlerde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na ileteceklerini sözlerine ekledi.
Bölge desteğinden yararlanabilecek ilçeler Ankara: Çamlıdere, Bala, Haymana
Adana: Yumurtalık, İmamoğlu, Karataş, Karaisalı, Tufanbeyli, Aladağ, Feke, Saimbeyli
Afyonkarahisar:Kızılören, İhsaniye, Bayat, Sinanpaşa, Hocalar, Çobanlar
Aksaray: Ortaköy, Sarıyahşi, Eskil, Ağaçören, Güzelyurt, Gülağaç
Amasya: Göynücek, Hamamözü
Antalya: Gündoğmuş
Aydın: Kuyucak, Germencik, Karacasu, Sultanhisar, Köşk, Buharkent, Yenipazar, İncirliova, Bozdoğan, Koçarlı, Karpuzlu
Balıkesir: Savaştepe, Dursunbey, Sındırgı, Havran, Kepsut, İvrindi, Balya
Bartın: Kurucaşile
Bilecik: Gölpazarı, İnhisar, Yenipazar
Bolu: Yeniçağa, Mudurnu, Göynük, Seben, Kıbrısçık, Dörtdivan
Burdur: Kemer, Ağlasun, Çavdır, Çeltikçi, Yeşilova, Altınyayla
Bursa: Harmancık, Keles, Büyükorhan
Çanakkale: Bayramiç, Yenice
Çankırı:Bayramören
Çorum:Ortaköy, Boğazkale, Uğurludağ, Mecitözü, Bayat, Laçin
Denizli: Babadağ, Kale, Beyağaç, Baklan, Güney, Çameli
Düzce: Çilimli, Kaynaşlı, Cumayeri, Gölyaka, Yığılca
Edirne: Enez, İpsala, Meriç, Lalapaşa
Elazığ: Kovancılar, Karakoçan, Alacakaya, Maden, Palu, Baskil, Sivrice, Arıcak
Erzincan: Otlukbeli, Tercan, Çayırlı
Erzurum: Horasan, Hınıs, Şenkaya, Çat, Köprüköy, Tekman, Karaçoban, Karayazı
Eskişehir: Alpu, Günyüzü, Han
Gaziantep:Nizip, İslahiye, Oğuzeli, Nurdağı, Karkamış, Araban, Yavuzeli
Hatay:Arsuz, Reyhanlı, Yayladağı, Hassa, Kumlu, Altınözü
Isparta: Şarkikaraağaç, Aksu, Gelendost, Sütçüler
İzmir: Bayındır, Beydağı, Kiraz
Karabük: Eskipazar, Yenice, Ovacık, Eflani
Karaman:Kazımkarabekir, Başyayla, Sarıveliler, Ayrancı
Kastamonu:Daday, Cide, İhsangazi, Hanönü, Azdavay, Pınarbaşı, Şenpazar, Doğanyurt
Kayseri: İncesu, Felahiye, Yahyalı, Bünyan, Yeşilhisar, Pınarbaşı, Sarıoğlan, Tomarza, Sarız, Akkışla
Kırıkkale: Karakeçili, Delice, Keskin, Sulakyurt, Balışeyh, Çelebi
Kırklareli: Demirköy, Pehlivanköy, Kofçaz
Kırşehir: Akpınar, Çiçekdağı, Boztepe, Akçakent
Kilis: Musabeyli, Polateli
Konya: Kulu, Sarayönü, Hadim, Taşkent, Güneysınır, Hüyük, Kadınhanı, Doğanhisar, Tuzlukçu, Yalıhüyük, Bozkır, Derebucak, Altınekin, Çeltik, Yunak, Ahırlı Derbent, Halkapınar, Emirgazi
Kütahya: Domaniç, Hisarcık, Şaphane, Pazarlar, Dumlupınar, Altıntaş, Çavdarhisar, Aslanapa
Malatya: Hekimhan, Doğanşehir, Akçadağ, Yazıhan, Doğanyol, Arguvan, Kuluncak, Kale, Pütürge
Manisa: Saruhanlı, Köprübaşı, Ahmetli, Gölmarmara, Selendi
Mersin: Aydıncık, Mut, Gülnar
Muğla:Seydikemer
Nevşehir: Derinkuyu, Acıgöl
Niğde: Altunhisar, Çiftlik
Osmaniye: Sumbas
Rize: Hemşin, Güneysu, İyidere, Derepazarı, İkizdere, Kalkandere, Çamlıhemşin
Sakarya: Kaynarca, Ferizli, Karapürçek, Taraklı
Samsun: Kavak, Havza, Alaçam, Yakakent, Vezirköprü, Salıpazarı, Asarcık, Ayvacık
Sinop: Dikmen
Sivas: Akıncılar, Zara, Gölova, Kangal, Ulaş, Altınyayla, Hafik, Yıldızeli, Koyulhisar
Trabzon: Çarşıbaşı, Araklı, Şalpazarı, Dernekpazarı, Tonya, Köprübaşı, Hayrat, Düzköy
Uşak: Banaz, Karahallı, Sivaslı
Yozgat: Aydıncık
Zonguldak: Kilimli, Gökçebey.